Ngọc Chiến- cõi tiên giữa trốn trần gian!
Suối “tu tiên”
Cảnh chiều nhuốm đầy những mái gỗ pơ mu xã Ngọc Chiến, Mường La, Sơn La. Tôi vượt núi từ cánh đồng Mường Chiến thênh thang đến bản Lướt, nơi có suối “tu tiên” như lời ông Lò Văn Chinh, nguyên là Bí thư Chi bộ xã Ngọc Chiến. Bản làng chiều thanh bình quá. Bên suối nước nóng, vạt váy của những cô gái Thái e ấp rồi dần được vén cao, ngâm mình xuống suối để khỏa tan những giọt mồ hôi, để lộ dần những đôi vai trần trắng tinh khôi. Nhìn từ trên đường, dòng suối như được trải những tấm thân da trắng chảy dài theo con nước trong ngút ngàn rừng xanh.
Ông Chinh bảo: “Đó là nhà tắm cộng đồng của bản”. Thầy Vũ Duy Thi - Hiệu trưởng trường THCS xã Ngọc Chiến thốt lên rằng, đây là mảnh đất đặc biệt. Khí hậu mát mẻ quanh năm, cho nên ngay cả vào tháng 8 mà cà chua mọc hoang ngoài hiên lớp học cũng sai trĩu quả, chín đỏ mọng. Còn Lò Văn Thoa, sinh viên quê gốc Ngọc Chiến, chuyên nghiên cứu về văn hóa dân tộc cho biết: “Nhiều người dân Mường La (cách đây khoảng 40km đường núi) thấy con gái ở Ngọc Chiến làm lụng vất vả mà vẫn có nước da mịn màng nên đã hỏi “bí quyết”.
Với người dân bản làng ở Ngọc Chiến, người ta vẫn tin truyền thuyết về suối nước nóng ở bản Lướt rằng, đó là nơi con rồng núi bay lên mây sau khi đánh thắng bộ lạc chuyên đi cướp bóc của cải của người hiền. Các cụ già ở Ngọc Chiến kể lại, suối nước nóng là do rồng phun lửa để đuổi quân cướp bản, sau đó một người trong bản dùng nước suối làm nước sinh hoạt đã khỏe mạnh và đẹp dần theo ngày tháng. Từ đó, cả bản đã cùng sinh hoạt, tắm vào buổi sớm đi nương để như tiếp sinh lực cho ngày bắt đầu lao động và chiều về lại tắm để hồi sức sau những giờ lao động vất vả.
Tôi dỏng tai mà nghe thầy Vũ Duy Thi - Hiệu trưởng trường THCS xã Ngọc Chiến nói về vùng đất “bồng lai tiên cảnh”. Thầy Thi bảo: “Tôi sống ở đây nhiều năm nhận thấy, nó không chỉ là đặc sắc riêng của Sơn La đâu. Cả nước chắc chỉ đây mới có những điều thú vị về cuộc sống thiên nhiên thôi”. Lẽ thường, người Thái chỉ sinh sống ở những nơi có thiên nhiên phong phú và không khí trong lành. Trong các tài liệu nghiên cứu về đồng bào Thái có nói rằng, đây là đồng bào chuyên ăn theo nước, vì vậy bên bờ những con sông, suối thường chỉ thấy bản nhà sàn của người Thái quây quần như hòa vào dòng nước cỏ cây thiên nhiên. ở Ngọc Chiến thì có khác, có những bản có cả 2 đồng bào Mông và Thái cùng sinh sống, họ sống thuận hòa qua bao đời nay.
Ông Hoàng Văn Tâm - Trưởng ban Tuyên giáo huyện Mường La cho biết: “Tây Bắc có biết bao điều lạ, nhưng điều lạ và đẹp nhất thì dường như hội tụ ở Ngọc Chiến”. Những người biết đến Ngọc Chiến ví nơi đó như Đà Lạt, Sa Pa của Tây Bắc. Ngoài không khí mát lành còn có hoa, đất, nước và người vẫn đậm đặc bản sắc rất riêng. Mùa này đang vào vụ nếp Tan chín trĩu bông. Cánh đồng Mường Chiến rộng đến 5-6km2, được bao bọc bốn phía bởi những dãy núi cao ngất, chủ yếu cấy nếp Tan đặc sản. Đây là loại nếp chỉ trồng ở Ngọc Chiến mới thơm ngon, trong dẻo. Giá nếp đắt gấp 3-4 lần nếp thường. Việc thu hái nếp Tan cũng khác với loại lúa khác, không gặt được mà chỉ hái từng bông.
Người đến Ngọc Chiến bảo nơi đây là nơi sống của “đế vương”. Nơi đây có suối nóng “tu tiên”, ở nhà sàn được làm bằng gỗ pơ mu thơm phức, ăn nếp Tan thơm dẻo, xơi gà thiên cổ đen như mun từ lông đến xương. ở vương quốc pơ mu, nên cuộc sống như bị “ám ảnh” bởi loài gỗ ấy, từ cây cầu bắc qua suối, hàng rào, máng nước đến những ngôi nhà sàn 4 mái rộng thênh thang đều dùng 1 chủng loại gỗ quý của thiên nhiên.
Ai đến Ngọc Chiến đều ngỡ ngàng trước những ngôi nhà của người Thái. Sự ngăn nắp trong từng dãy nhà như được quy hoạch bởi đôi bàn tay, khối óc của những người được đào tạo chuyên nghiệp. Người Thái ở theo bản, mỗi bản khoảng 70-100 hộ dân trong cùng khu đất. Từ bao đời nay đã vậy, từ nhà này sang nhà khác, từ dãy này sang dãy khác đều có khoảng trống và có lối đi xuyên kiểu ô bàn cờ. Xã có 29 bản cả người Mông và người Thái, hầu hết là “bản pơ mu”.
Ông Lò Văn Phát, Phó Bí thư chi bộ xã Ngọc Chiến cho biết: “Xã có 1.680 hộ thì 90% là những hộ đã có nhà ở lâu đời nay, đều làm bằng pơ mu hết, từ mái nhà đến hàng rào. Gỗ pơ mu rất tốt, nắng không hỏng, mưa không dột”. ở nơi thâm sơn cùng cốc, cuộc sống tự cung tự cấp thì khi ấy pơ mu có quý đến nhường nào cũng chỉ là thứ cây để làm nhà cửa. Chẻ gỗ to cả người ôm mà không dùng cưa, hàng nghìn tấm ván vẫn cứ thẳng tắp như xẻ bằng máy hiện đại. Ông Lò Văn Phát, người bản Phảy bảo: “Gỗ lợp nhà mà xẻ thì dột từ nóc dột xuống, ván đó chỉ có bỏ đi thôi, phải dùng nêm gỗ tách từng tấm gỗ theo thớ của nó, sẽ ở mãi mãi mà không lo hỏng”.
Những mái nhà pơ mu này đã có từ vài trăm năm nay, từ khi bản tôi là thung lũng hoang biệt cách trở về giao thông. Người Thái ở đây chỉ biết dựng nhà cửa bằng những cái sẵn có ở quanh bản. Khi ấy, nơi đây là đại ngàn pơ mu nên nó trở thành vật liệu chính cho tất cả mọi sinh hoạt. Bây giờ các cậu thấy đó, làm gì có mái nhà pơ mu nào mới đâu, những nhà dựng hiện nay chỉ có lợp bằng tấm xi măng thôi”.
Ngược dòng suối Chiến
Vào thế kỷ XI, XII vua Thái ở Mường Lò, Nghĩa Lộ, Yên Bái hay tin cánh đồng Mường Thanh, thóc gạo ngon nổi tiếng và nhiều vô kể, con trai út của vua Thái ở Mường Lò là Lạc Trượng xung phong mang quân đi đánh chiếm. Quân Thái Mường Lò vượt qua đèo Khau Phạ tiến lên Mù Căng Chải theo dòng suối Chiến rẽ sang Mường La, Sơn La.
Lạc Trượng làm những cây cầu mây lát gỗ pơ mu khổng lồ ở khu vực Pá Vinh để đưa quân đánh chiếm nhưng gặp sự kháng cự quyết liệt của người La Ha. Đánh nhau mãi với quân La Ha mà không thắng, Lạc Trượng bèn nghĩ kế giảng hòa, làm thân và gả con trai của mình cho con gái của Ăm Poi, thủ lĩnh người La Ha.
Sam Síp không còn là huyền thoại
Người Thái ở Ngọc Chiến ví đèo Sam Síp như 30 bức tường khổng lồ đẩy bản làng của họ vào sâu thẳm đại ngàn. Cái tên Sam Síp có nghĩa là 30 con dốc quanh co luồn vào trong mây ngàn, đó là lối vào duy nhất để đến với xứ sở của pơ mu, hoa, nước của cõi tiên giữa trần gian với những câu chuyện tưởng như chỉ có trong huyền thoại.
Luồn mây trên đỉnh Sam Síp mất gần 1 giờ đi xe máy tôi mới đến được bản đầu tiên của xã Ngọc Chiến. ở Sơn La thời điểm này thì trời còn đang nắng nóng, vậy mà đến gần đỉnh Sam Síp thời tiết lạnh như mùa đông, mây giăng trắng trời, mắt thường chỉ nhìn được xa vài mét trước mặt, nên tôi chỉ dám đi từ từ vừa đi vừa lần đường. Những lúc sương giăng mù mịt thế này, một bên đèo cao, bên kia vực thẳm, người đi phải rất cẩn thận nếu không thì khó có cơ hội sửa sai.
Năm 2004, chính Sam Síp làm cho cánh đồng hoa tuy líp, hoa ly của bà con nở bung, thơm đến nao lòng, rồi tự nó lại tàn cánh rơi lả tả theo dòng suối Chiến. Đèo cao, sương giăng mù mịt, núi lở bất thình lình làm chia cắt đường đi lại, người từ Ngọc Chiến ra huyện lỵ Mường La hoặc ngược lại đều phải quay lại nơi xuất phát, nhiều chuyến hàng hoa nằm mắc ở bên đèo đến vài ngày mà vẫn chưa thông, trong khi hoa thì phải nâng niu theo từng giờ. Một mùa hoa bị vài ba lần mắc ở Sam Síp như vậy, hoa đẹp đến bao nhiêu, hương có thơm ngào ngạt thì người mang hoa cũng đành phải để nó ngát hương bên dòng suối Chiến.
Chính Lò Văn Thoa, một sinh viên nghiên cứu về văn hóa các dân tộc, quê Ngọc Chiến thừa nhận rằng: “Tôi đã từng lên mó nước đó để xem thực hư thế nào. Nó rất khác biệt với những mó nước đang có trong bản ở chỗ nước chảy ra từ chỗ có hình hài giống hệt 2 bộ phận nam và nữ. Để đến đó được, phải gửi xe ở bản Khùa Vai rồi đi bộ mất nửa ngày. Chỗ đó có một bản với khoảng 7 nóc nhà, nhưng nay đã chuyển đi nơi khác vì mấy năm nay họ thấy nhiều người đến lấy nước về chữa bệnh, họ sợ nhiều người lạ đến sẽ sinh bệnh cho bản”.
Nhiều người nói đến mó nước “tình nhân” chữa được bệnh, nhưng hỏi ai thì họ lắc đầu không biết. Có người thì bảo, bản tôi toàn người khỏe cả, kể cả những cụ già 90 vẫn chặt củi, vác củi đi phăm phăm thì vào đó làm gì. Thế nhưng, chuyện về một người Mông ở xã Ngọc Chiến có tài nối đứt tay là sự thật. Chuyện này không còn là tin đồn, mà bằng chính hành động cứu người của “thầy lang” bản, ông ta đã chữa cho ông Tráng A Sử - Phó Chủ tịch xã Ngọc Chiến vết thương liền lại và đến nay cử động làm việc bình thường.
Coóng khẩu có hình như cái giỏ, được đan kết bằng mây rất tinh xảo từ đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ Thái dùng để đựng cơm đi nương. Bằng cách đan lồng ghép mà coóng khẩu có 2 mặt phải, ở giữa 2 mặt ghép để trống nhưng kín bưng làm cho cơm được giữ nóng mà không bị hấp hơi nước. Vì vậy những buổi đi nương, người Thái luôn có xôi, thức ăn nóng ăn mà không phải lích kích thổi nấu.
Du lịch, GO! - Theo Nguyễn Đức Tuấn (ANTĐ), internet
Chia sẻ:
Bài viết cùng danh mục:
Tuần Văn hóa du lịch ruộng bậc thang sẽ lần đầu tiên được tổ chức...
Huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La có nhiều địa điểm còn nguyên nét hoang sơ...
Sắp tới Đà Nẵng sẽ mở thêm 3 tuyến tham quan các làng nghề, danh...
Tạp chí du lịch Anh Rough Guides vừa bình chọn thành phố biển Quy Nhơn,...
29, 30 Interestingly, Kisanga et al 31 reported that breast tumor tissue contains significantly higher concentrations of tamoxifen compared with serum buy real cialis online
https://newfasttadalafil.com/ - cialis otc Mytbka seizuressecondary to hyperosmolarity. Cialis As these interactions usually do not represent drug class effects chemical mem bers of the same class can be chosen during drug discovery which do not exhibit epigenetic effects. https://newfasttadalafil.com/ - Cialis Cialis Apotheken Umschau