Khi hơi thở truyền thống được lưu giữ trong những chiếc mặt nạ gỗ

Có từ nhiều thế kỷ trước, loại hình nghệ thuật chạm khắc mặt nạ vẫn luôn là một loại hình nghệ thuật dân gian đã chiến thắng thử thách của thời gian. Hòn ngọc Ấn Độ Dương ấy vốn nổi tiếng với những chiếc mặt nạ gỗ rất độc đáo, ẩn hiện những câu chuyên đặc biệt.

Mặt nạ Raksha là loại mặt nạ được người Sri Lanka sử dụng rất nhiều trong các lễ hội và vũ điệu văn hóa. Raksha trong tiếng Silanha có nghĩa là “con quỷ”, trên những chiếc mặt nạ xuất hiện hình khảm ma thuật apotropaic, nhằm mục đích xua đuổi ma quỷ. Chúng được sơn bằng màu sắc rực rỡ, với đặc điểm nổi bật là đôi mắt lồi và chiếc lưỡi nhô ra, miêu tả nhiều loại quỷ khác nhau.

Mặt nạ Raksha là bước cuối cùng của nghi lễ Kolam, mang ý nghĩa tôn vinh đối với Rakshasas, một chủng tộc trước đó đã cai trị Sri Lanka và có thể có 24 hình dạng khác nhau. Nhưng chỉ một số hình dạng trong số này được chạm khắc lại. Bao gồm có 8 loại mặt nạ:

1. Naga Raksha: Rắn hổ mang bắt kẻ thù và biến chúng thành nô lệ

2. Gurulu Raksha: Diều hâu hoặc Đại bàng giải cứu những người bị giam giữ khỏi Naga, mang đến vẻ đẹp, quyền lực và danh vọng. Gurulu (Garuda Raksha) là chân dung của một con chim mặt trời thần thoại đang nuốt chửng một con rắn. Con rắn nằm phía trên mặt chim được gọi là Naga. Gurulu được trang trí với những con rắn của kẻ thù như thể chúng là một chiến lợi phẩm.

3. Maru Raksha: Ác ma chết chóc, mặt nạ do Nandadeva Wijesekera thể hiện có vẻ ngoài rất đáng sợ với hai con mắt và một cái mũi cùng kích thước với các lỗ hở bên trong, có răng nhọn và hai chiếc ngà trên mặt nạ với đôi tai của loài chim.

4. Gara Raksha: Mặt nạ này được sử dụng trong nghi lễ peraheras (lễ rước tôn giáo) để chữa bệnh, nhằm xua đuổi ảnh hưởng của các linh hồn ma quỷ, mặt nạ Gara được sử dụng rộng rãi, và tuy không lớn như các loại mặt nạ khác, đây là một loại mặt nạ rất nổi tiếng.

5. Ginidal Raksha: Quỷ lửa gây giận dữ và xua đuổi tà ác, là loại mặt nạ được người Sri Lanka sử dụng rất nhiều trong các lễ hội và vũ điệu văn hóa.

6. Mayura Raksha: Con công mang lại hòa bình và thịnh vượng. Mặt nạ được chạm khắc tinh tế từ gỗ balsa mềm mại, mang đến sức sống cho những chiếc mặt nạ quỷ hay ‘yaka’ truyền thống của Sri Lanka.

7. Dwi Naga Raksha: Ma quỷ song sinh mang sự bảo vệ khỏi mọi tệ nạn và nguy hiểm. Người dân Sri Lanka cho rằng có mặt nạ này trong nhà sẽ mang lại may mắn và được bảo vệ.

8. Mal Gurulu Raksha: Đại bàng hoa là chân dung của một con chim mặt trời thần thoại đang nuốt chửng một con rắn. Có thể nhận biết bằng mỏ, những vòng xoáy nhiều màu xung quanh đầu và con rắn đơn bao quanh miệng và nhô lên trên trán. Theo thần thoại Ấn Độ giáo và Phật giáo, người ta nói rằng loài chim này là "phương tiện" mà Thần Vishnu của Ấn Độ giáo cưỡi trên đó. Mặt nạ được cho là mang lại sự bảo vệ và may mắn.